Αυτό το καλοκαίρι, μετά το μεγάλο σοκ των πυρκαγιών, ήρθε να προστεθεί στο περιβαλλοντικό προσκήνιο το σοβαρό πρόβλημα μόλυνσης του Ασωπού. Όπου οι κάτοικοι των Οινοφύτων, της Θήβας, του Ωρωπού κτλ., πληροφορήθηκαν πως το νερό που χρησιμοποιούν για την ύδρευση, την άρδευση καλλιεργειών και aαπ το οποίο παρασκευάζονται ποτά και τρόφιμα, που διανέμονται σε όλη την Ελλάδα, είναι «εμπλουτισμένο» με εξασθενές χρώμιο,ουσία που είναι «επίκτητη» για τον πλανήτη και άκρως τοξική και επικίνδυνη, καθώς εισέρχεται στη διατροφική αλυσίδα και μέσω των γεωργικών προϊόντων. Ασωπός, ο δεύτερος σημαντικότερος υγρότοπος στην Αττική.
Σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ο Ασωπός αποτελεί τον δεύτερο σε σημασία υγρότοπο της Αττικής, καθώς στις εκβολές του και στην παρακείμενη λιμνοθάλασσα του Ωρωπού έχουν καταγραφεί περίπου 140 είδη πτηνών, πολλά εκ των οποίων μεταναστευτικά. Επίσης, η περιοχή θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την αναπαραγωγή ορισμένων απειλούμενων ειδών πτηνών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, όπως ο καλαμοκάνας και η μικρογαλιάντρα.
Το χρονικό μιας ανεξέλεγκτης ρύπανσης.
Όλα ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του ΄60, όταν ένα διάταγμα επί δικτατορίας (1969), χαρακτήριζε τον Ασωπό, τον ποταμό που πηγάζει από τον Κιθαιρώνα, διαρρέει την κοιλάδα των Θηβών και εκβάλλει στο νότιο Ευβοϊκό, ως «αγωγό παροχέτευσης επεξεργασμένων λυμάτων εργοστασίων». Πράγμα που έδωσε το τέλειο πάτημα για την εγκαθίδρυση βιομηχανικών μονάδων στην περιοχή των Οινοφύτων. Σήμερα, το διάταγμα παραμένει σε ισχύ και οι βιομηχανικές μονάδες, μέσης και υψηλής όχλησης, μεταξύ των οποίων: βυρσοδεψεία, εργοστάσια χημικών προϊόντων, βασικών μετάλλων, βαφεία, φινιριστήρια κ.ά., μην λαμβάνοντας υπ΄ όψην, τους νόμους, χωρίς να λειτουργούν-λόγω κόστους-τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων, όσες διαθέτουν (και που απέκτησαν με επιδότηση!) ή δεν έφτιαξαν ποτέ, κι ευνοημένες από την έλλειψη ελέγχων, απορρίπτουν τα ακατέργαστα απόβλητά τους στο ποτάμι, δηλητηριάζοντας και υποβαθμίζοντας έτσι, τον υδροφόρο ορίζοντα.
Οι επιστημονικές μελέτες και η πολιτική ασυδοσία.
- Ήδη απ΄ το 1974, η τοπική εφημερίδα «Η Φωνή του Ωρωπού» προειδοποιούσε ότι: «Ο Ασωπός ποταμός μετετράπη σε ρυπαρόν ρέμμα», «Μελετάται η μετατροπή του Ασωπού εις αγωγό μεταφοράς των δηλητηριωδών αποβλήτων των εργοστασίων», «Γνωρίζομε ότι τα απόνερα τα εργοστασίων αποτελούν γάγγραινα που θα μολύνει αργά, αλλά σταθερά τον Ευβοϊκό και θα σαπίση την υγεία των κατοίκων», «Κίνδυνος θάνατος τα απόβλητα για την υγεία και τη θάλασσά μας» (τίτλοι του 1974 και του 1979).
- Το 1996 ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων, το ΥΠΕΧΩΔΕ ανέθεσε στο ΕΜΠ (υποβλήθηκε 1997-1998 από την Μαρία Λοϊζίδου, καθηγήτρια Χημείας Περιβάλλοντος στο ΕΜΠ) με σκοπό, την εκπόνηση μελέτης με προτάσεις για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος, την κατασκευή αγωγού που θα οδηγεί τα λύματα σε Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας των Βιομηχανικών Αποβλήτων και την υποχρέωση επεξεργασίας των λυμάτων κάθε βιομηχανίας. Το έργο τελικά, δεν χρηματοδοτήθηκε.
- Το 2001 δημιουργήθηκε ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Αποβλήτων Ασωπού, ενώ αργότερα εγκρίθηκε κονδύλι 1.000.000 ευρώ για την επικαιροποίηση της μελέτης του ΕΜΠ, το οποίο όμως παραμένει αναξιοποίητο.
- Από το 2003, η νεοσύστατη Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), με αφορμή καταγγελία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού και σχετικών επερωτήσεων στη Βουλή, είχε διαπιστώσει την ρύπανση και την παρανομία των βιομηχανιών εις βάρος του Ασωπού, μετά από μια σειρά επιθεωρήσεων στις βιομηχανίες. Παρολαυτά , η έλλειψη ειδικού προσωπικού και μέσων, είχε ως αποτέλεσμα οι έλεγχοι να είναι σπάνιοι και τα πρόστιμα που επιβάλλονταν να είναι τόσο χαμηλά που οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων προτιμούσαν να τα πληρώνουν και να συνεχίζουν να παρανομούν. Αυτό αποδεικνύει πως αν και τα αίτια, και οι συνέπειες του προβλήματος είναι κάτι παραπάνω από εμφανή, η κυβέρνηση και το ΥΠΕΧΩΔΕ είναι για μια ακόμη φορά ανεπαρκή.
- Τον Νοέμβριο του 2004 σε αντλιοστάσια του δήμου Οινοφύτων, μετά από αναλύσεις βρέθηκε ότι το νερό περιείχε μεγάλες συγκεντρώσεις ιόντων χρωμίου, μολύβδου, νιτρικών και χλωρίου, που αποτελούν καρκινογόνες ουσίες, εξαιρετικά βλαβερές για την υγεία.
- Ύστερα από τις πιέσεις και τις επεμβάσεις της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού και του Νομάρχη Βοιωτίας, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ με ανακοίνωσή του (12-12-05), δεσμεύτηκε -μεταξύ άλλων- ότι θα θέσει σε εφαρμογή την πρόταση-μελέτη του ΕΜΠ και την κατασκευή Κεντρικής Μονάδας επεξεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων στην περιοχή του Ασωπού και της Αυλώνας, ενώ θα προβεί προς ένταξη της δράσης στο Δ΄ Κ.Π.Σ.. Βέβαια, χωρίς να συζητηθεί η ανάγκη θέσπισης νέου νομοθετικού πλαισίου που θα αντικαταστήσει το νομικό χουντικό τερατούργημα του 1969.
Η τοπική αυτοδιοίκηση και οι ενεργοί πολίτες.
Το μόνο θετικό σ΄αυτή την υπόθεση είναι η ενεργή και συνειδητοποιημένη αντίδραση και δράση ορισμένων «ενεργών» πολιτών και φορέων. Τα μέλη της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού διεκδικούν κι επιμένουν από το 1994, μέσα από έναν άνισο και μακροχρόνιο αγώνα για την απορρύπανση του ποταμού, με πλήρη συνείδηση της σημασίας του σημαντικού αυτού οικοσυστήματος για την Αττική.* Αλλά αντί γι’ αυτό ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων αναμένεται να απορρίπτονται στον Ασωπό, καθώς σχεδιάζεται η δημιουργία Βιομηχανικής Περιοχής στην Τανάγρα. Αν και προβλέπονται δίκτυα συλλογής των λυμάτων και βιολογικός καθαρισμός, η ελληνική πραγματικότητα θα έπρεπε να μας κάνει, τουλάχιστον δύσπιστους στο όλο εγχείρημα.
Και φτάσαμε σε ώρα μηδέν.
Οι τελευταίες αναλύσεις δειγμάτων νερού έδειξαν πολύ υψηλή οργανική φόρτιση, έλλειψη διαλυμένου οξυγόνου, μεγάλη συγκέντρωση χρωστικών και μεγάλη συγκέντρωση ανόργανων ουσιών. Με συνέπεια, οι επιστημονικές μελέτες να οδηγούν στο συμπέρασμα πως, η ζημιά που έχει υποστεί το οικοσύστημα του Ασωπού θεωρείται μη αναστρέψιμη και οδηγεί στην πλήρη περιβαλλοντική καταστροφή και υποβάθμιση της ευρύτερης περιοχής. Ωστόσο, δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός, καθώς η ρύπανση είναι εμφανής «δια γυμνού οφθαλμού», όπως επίσης και η ύπαρξη «κρυφών αγωγών» των βιομηχανιών που διοχετεύουν τα λύματά τους στον ποταμό. Στο ρέμα του Λάρι στον Άγιο Θωμά, τα νερά αποκτούν απαίσια σκούρα όψη και δυσάρεστη οσμή, ενώ φτάνοντας στην Εθνική Οδό, η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη. Τέλος, σε πολλά σημεία σχηματίζεται βούρκος και σε άλλα η κοίτη έχει σκεπαστεί από κρούστα λυματολάσπης.
Είναι καιρός, ο Ασωπός να πάψει να λειτουργεί ως οχετός λυμάτων ρυπαίνοντας και καταστρέφοντας το οικοσύστημα. Το ΥΠΕΧΩΔΕ και η κυβέρνηση να λύσουν τη σιωπή τους και να θέσουν αυστηρά μέτρα προστασίας με αυστηρούς νομικούς περιορισμούς. Να ενισχυθούν οι έλεγχοι και να εφαρμοστεί η αρχή πως "ο ρυπαίνων πληρώνει". Τέλος, να συνταχθεί πρόγραμμα αποκατάστασης και σωτηρίας του Ασωπού.
Διότι η προστασία του οικοσυστήματος του Ασωπού και η διασφάλιση της υγείας των κατοίκων της περιοχής είναι επιτακτική ανάγκη. Πόσο μάλλον σήμερα, που το νερό και τα ποτάμια οφείλουν να χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας.
*Να σημειωθεί πως Η Νομαρχία Βοιωτίας, ύστερα από κινητοποίηση της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού, η οποία κατέθεσε-μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα, προκειμένου να βρεθούν επιτέλους οι υπεύθυνοι της μόλυνσης, επέβαλε πρόστιμα ύψους 250.000 ευρώ σε 9 επιχείρησης και εκκρεμεί δίκη κατά των ιδιοκτητών και υπευθύνων 13 εργοστασίων της περιοχής του Ασωπού, που κατηγορούνται για ανεξέλεγκτη ρίψη, στον ποταμό υγρών και στερεών βιομηχανικών αποβλήτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου